طرح ارزیابی قاریان کارکرد واقعی نیافت

طريقه حمايت از قاريان و حافظان جوان/ علي قاسم‌آبادي مطرح کرد:

طرح ارزيابي قاريان کارکرد واقعي نيافت

گروه فعاليت‌هاي قرآني: علي قاسم‌آبادي با اشاره به نقش موفق پيشکسوتانو جلسات سنتي در تربيت نسل جديد قرآني به بيان نکاتي در مورد وضعيت حمايت‌ها از فعاليت‌هاي قرآني به ويژه در بخش حمايتي از قاريان پرداخت.

علي قاسم‌آبادي، مدرس و قاري ممتاز قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاري بين المللي قرآن(ايکنا) ، با اشاره به نقش مؤثر پيشکسوتان در پيشرفت‌هاي حاصل شده در فعاليت‌هاي قرآني بيان کرد: متولد قبل از انقلاب، اما رشد يافته بعد از انقلاب هستم، پيشرفت‌ها و ميزان تأثيرگذاري اساتيد پيشکسوت نسبت به سال‌هاي دهه پنجاه غير قابل مقايسه است. در مدرسه يک‌سري آموزش‌هاي ابتدايي براي قرآن وجود داشت و ما هم از اين طريق به اساتيد پيشکسوت معرفي شديم و آنها هم بدون هيچ چشم‌داشتي به شاگردپروري مي‌پرداختند، در همان دوران و ايام ماه مبارک رمضان اساتيد بعضاً تا هنگام سحر مي‌نشستند و کارشان هم آموزش دادن قرآن بود و علت رشد اين تعداد قاري و حافظ در کشور، حاصل زحمات پيشکسوتان بوده است.
قاسم‌آبادي افزود: در سال‌هاي اخير، مؤسساتي براي فعاليت تأسيس شده‌اند، اما پشتوانه اصلي آنها هم اساتيد پيشکسوت هستند و در يک کلام، نقش اين پيشکسوتان بعد از انقلاب، بي بديل است. قاريان جوان هم تمام علاقه و همتشان اين بوده که در جلسات اساتيد پيشکسوت حضور پيدا کنند و به يک معنا، جوانان، اساتيد قرآني را پدر معنوي خودشان مي‌دانند. تلمذ کردن و حضور در جلسات اين اساتيد، انرژي‌بخش است و نقشه راهي را ترسيم مي‌کند، همچنين اين اساتيد در بحث‌هاي تربيتي و اخلاقي هم حرف براي گفتن دارند و مي‌توان از آنها استفاده کرد.
وي در مورد نقش جلسات قرآن تصريح کرد: جلسات خانگي و مساجد، خروجي زيادي داشته‌اند، در استان‌ تهران و ساير شهرهاي بزرگ به خاطر مشکلاتي نظير آپارتمان نشيني و ... جلسات خانگي کمتر شده‌اند، اما جلساتي که در مساجد برگزار مي‌شوند، تعدادشان زياد است، لذا نهاد اوليه‌اي که نوجوانان تا بزرگسالان مي‌توانند از آن استفاده کنند، مساجد هستند. اما معلوم نيست، دقيقاً کدام نهاد مي‌خواهد اين جلسات را حمايت کند.
تا رسيدن به نقطه ايده آل فاصله داريم
اين قاري ممتاز قرآن در مورد وضعيت حمايت نهادهاي قرآني افزود: نهادهاي قرآني در اجراي وظيفه خودشان در بروکراسي اداري و يا حتي در دور باطل گرفتار شده‌اند، و آنچنان که بايد، نتوانسته‌اند جايگاه واقعي خودشان را پيدا کنند، همه در حال زحمت کشيدن هستند و در پي زير سؤال بردن زحمت کسي نيستيم، اما تا رسيدن به نقطه ايده آل فاصله داريم. قاريان جوان، خواسته‌هاي زيادي دارند و اين بدان معناست که نهادهاي قرآني وظايفشان را به درستي انجام نداده‌اند.
قرآن در اولويت نيست
وي بيان کرد: بايد مسئولان فرهنگي به اين درک برسند که فعاليت‌هاي قرآني، جايگاه خاصي در جامعه دارد، يعني اگر ما قرآن را مِنهاي فرهنگمان کنيم، چيزي از آن باقي نمي‌ماند چنان که مسائل فرهنگي، عقيدتي و ... در جامعه همه منشعب از قرآن است و جلوه قرآن هم در خواندن آن است. رهبر معظم انقلاب هم مي‌فرمايند: گام اول براي آشنايي قرآن، خواندن آن است. يکسري هستند که قرآن را بهتر مي‌خوانند و بايد از اين افراد حمايت شود. جايگاه فعاليت‌هاي قرآني هنوز بين مسئولان جانيفتاده و نمي‌دانند که اين کار از اهميت بسيار بالايي برخوردار است و متأسفانه قرآن در اولويت کارها نيست که اگر در اولويت قرار بگيرد وضعيت تغيير خواهد کرد. در اولويت قرار گرفتن فعاليت‌هاي قرآني هم به معناي حمايت از قاريان جوان است. بازوي اجرايي کار قرآني، فعالان قرآني هستند.
قاسم آبادي گفت: پيشنهادي که براي قاريان و حافظان دارم اين است که منتظر پول نباشند همانطور که خداوند در آيه ۵۷ سوره فرقان فرمود: «قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا؛ بگو بر اين [رسالت] اجرى از شما طلب نمى ‏كنم، جز اينكه هركس بخواهد راهى به سوى پروردگارش[در پيش] گيرد»، اجر اين کار يعني اينکه يک خانواده را در مسير قرآن قرار دهيم، همچنين قاريان قرآن، منتظر بودجه و حمايت مالي اين چنيني نباشند.
برپايي کرسي تلاوت به صورت خودجوش
وي افزود: همه قاريان جوان از اين گلايه دارند که کرسي تلاوت در اختيارشان قرار نمي‌گيرد، نبايد منتظر باشند که نهادهاي قرآني براي آنها کرسي تلاوت ايجاد کنند، بالأخره در آن محلي که سکونت دارند نماز جماعت برگزار مي‌شود و قاريان هم بايد با تعامل با مسئولان فرهنگي مسجد در آن مسجد، کرسي تلاوت راه‌اندازي کنند. اين کار هيچ هزينه اي هم به دنبال نخواهد داشت.
اجر قاريان با خداوند است
قاسم‌آبادي در مورد حق الزحمه قاريان تصريح کرد: اين اواخر، بحث حق الزحمه قاريان مطرح شده هم‌چنين در دوران گذشته پزشکان هم حق الزحمه نمي‌گرفتند و به آن حق القدم مي‌گفتند. وظيفه قاري تزريق آرامش در جامعه است و روي انجام اين وظيفه نبايد اسم حق الزحمه يا هر اسم ديگري را گذاشت، کار قاري ارزشمندتر از اين مسائل است که روي آن بتوان قيمت گذاشت، لذا قاريان به دنبال حق القدم و ... نباشند و بدانند که اجر اين کار با خداوند است.
وي بيان کرد: يکي از مشکلات عمده اين است که همه نهادها براي قاريان تصميم گيري مي‌کنند به غير از خودشان، اتحاديه يا مجموعه‌اي بايد تشکيل شود که همه قاريان و حافظان در آن جمع شوند و اساسنامه‌اي تنظيم شود و اساتيد و بزرگان جامعه قرآني براي مديريت اين کار انتخاب شوند تا در تصميم‌گيري‌هاي قرآني کشور دخيل شوند. در اين چند سال، زياد دچار آزمون و خطا بوده‌ايم و يک طرحي مي‌دهيم بعد مي‌بينيم کلي نقص در آن وجود دارد. اگر اتحاديه‌اي متشکل از قراء و حفاظ تشکيل شود خيلي از مشکلات حل مي‌شود. متأسفانه پيشنهاد زياد است، اما اين که چه کسي مي‌خواهد آن را عملي کند خدا مي‌داند، در نتيجه اين پيشنهادات معمولاً عملي نمي‌شوند.
قاسم آبادي در مورد مسابقات قرآن تصريح کرد: مسابقات هم جزء مشکلات است و در عين اين که مي‌خواهد يک جَوي را ايجاد کند در اين کار ناموفق بوده است، بنده موافق مسابقه هستم اما مسابقات هم در يک سقف سني مناسب است، چرا بايد قاري خوبي داشته باشيم که در حال حاضر و در سن ۴۱ سالگي در مسابقات شرکت کند؟
وي افزود: اين يعني يا قاري ما به درک خوبي نرسيده که در مسابقه شرکت مي‌کند يا اينکه نهادهاي قرآني کارشان را خوب انجام نداده‌اند و اين قاري، مجبور است در مسابقات شرکت کند، البته مورد دوم صحيح است و نهادهاي قرآني کارشان را خوب انجام نداده‌اند و مسابقات بايد نهايتاً تا سن ۲۵ سالگي باشد و افرادي که سنشان بيش از اين است بايد از فضاي ديگري براي نشان دادن آنها استفاده کرد.
هيچ کس حاضر به حل کردن مشکلات نيست
قاسم آبادي بيان کرد: روند مسابقات به اين شکل است که از تمام قاريان يک عده به مرحله استاني مي‌روند و پس از آن با ريزش‌هايي که شاهد هستيم، تعداد ديگري به مرحله کشوري و در نهايت با حدود ۴۰ تا ۵۰ ريزش يک نفر در اين مرحله اول مي‌شود، بنا را اينطور مي‌گذاريم که نماينده دوم در مالزي هم اول شود، نتيجه اين مي‌شود که در سال، دو نفر بيشتر شناخته نمي‌شوند، لذا خروجي مسابقات در سال، اندک و منجر به قاري‌سوزي مي‌شود. اين خاصيت مسابقه است و چندين سال است که اين مشکلات گفته مي‌شود، اما يک نفر پيدا نمي‌شود آن را حل کند.
وي افزود: در يک بازه زماني ۱۰ ساله از اين تعداد قاري در سطح کشور اگر مسابقات مالزي را هم در نظر بگيريم که سه سال در ميان، يک نفر در آنجا اول شود، نهايتاً در يک دهه، ۱۳ قاري را مي‌توانيم بلد کنيم، با اين وضعيت بقيه قاريان بايد چه اقدامي انجام دهند؟ آيا بايد به آنها بگوييم قرآن نخوانيد؟ آيا بايد بگوييم قرآن بخوانيد، اما امتيازات براي قاري بين‌المللي است؟
قاري ممتاز قرآن بيان کرد: تصميم مي‌گيرند که در مسابقات سراسري رتبه بندي به صورت ممتاز و عالي باشد و براي اين افراد، تسهيلاتي در نظر گرفته مي‌شود، اما هيچ يک از تسهيلات که در نظر گرفته شده اجراي نمي‌شود و فقط قاري يک عنوان تشريفاتي را يدک مي‌کشد.
وي در مورد ارزيابي قاريان براي اعزام به مسابقات بين‌اللملي گفت: اين شيوه ارزيابي که امسال رخ داد، خيلي‌ها به آن نقد داشتند، البته برخي نقدها هم بي ربط بوده چنان که برخي بگويند نمي‌دانستيم که اين شيوه به اين شکل اجرا مي‌شود و ... حرف خوبي نيست و جامعه قرآني هم اين را حرف را نمي‌پذيرد، اما اين که در يک مسابقات نفرات برتر شناخته شوند و پس از آن دوره ارزيابي برگزار شود، بايد بين اين دو تناسب وجود داشته باشد، شيوه ارزيابي خوب است اما تکليف مسابقه چه مي‌شود؟ حداقل مي‌توانند در مسابقات بدون اينکه نام برترين‌ها برده شود اسم ۱۰ نفر را به عنوان نفرات برتر معرفي کنند و اين ۱۰ نفر را به دوره ارزيابي دعوت کنند.
طرح ارزيابي قاريان به کارکرد واقعي خودش نرسيد
قاسم آبادي تصريح کرد: طرح ارزيابي قاريان هم به کارکرد واقعي خودش نرسيده است، کرسي‌هاي تلاوت و ... دست افرادي است که عنوان بين المللي دارند و از قارياني که رتبه ندارند يا اصلاً استفاده نمي‌شود يا بسيار محدود است، اما معلوم نيست چه کسي مي‌خواهد مشکلات را حل کند. جوان‌هايي که سنشان بالاي ۲۵ سال است همه سر خورده و ناراحت هستند.
وي افزود: طرح ارزيابي چقدر جدي گرفته شده است؟ هشت نفر در طرح ارزيابي مدرک درجه دو گرفته‌اند، خود شوراي عالي قرآن يک سري امتيازات مانند اعزام به تبليغ و استفاده در کرسي‌هاي تلاوت براي آنها در نظر گرفته است، اما شوراي عالي قرآن چقدر از اين ظرفيت مي‌تواند استفاده کند؟ سالي چند نفر براي تبليغ اعزام مي‌شوند؟ ضمن اينکه اساتيد هم حضور دارند در نتيجه ظرفيت‌ها بسيار محدود است.
قاري ممتاز قرآن گقت: صداوسيما، مجموعه‌اي است که مي‌تواند از ظرفيت‌هاي موجود استفاده کند، خيلي از قاريان درجه دو، سطح تلاوتشان بسيار خوب و تاثيرگذار است و از طرف آنها قول مي‌دهم که در راديو و تلويزيون بتوانند قرائت خوبي ارائه کنند، هزينه‌اي هم ندارد، اما در عين حال ديده مي‌شوند. هدف از قرآن خواندن، تأثير گذاشتن روي جامعه است و هرچه قدر اين جامعه گسترده تر باشد، تاثيرگذاري هم بيشتر خواهد بود.
وي افزود: در بحث آموزش‌هاي تخصصي مانند صوت، لحن و تجويد قاطعانه مي‌گويم هيچ مشکلي نداريم، در اين زمينه موارد و ابراز لازم را دارا هستيم، همه اساتيد خوب هستند، اما بالاخره قاريان هم نيازمند دريافت مطالب اخلاقي هستند، يک مؤسسه‌اي کارگاه آموزشي مي‌گذارد و استاد صوت و لحن و .. دعوت مي‌کند، اما کنار اينها يک استاد براي مباحث اخلاقي دعوت نمي‌کند که حداقل يک ساعت در مورد مفاهيم صحبت کند در نتيجه اين مسأله حلقه مفقوده فعاليت‌هاي قرآني است.
قاسم آبادي در مورد دعوت از قاريان مصري گفت: کشور مصر قاريان خوبي مانند مصطفي اسماعيل، منشاوي و حصان داشته و مثل اينها را نخواهيم داشت هم چنين از کشور مصر اگر قارياني به ايران دعوت شوند، خوب است اما به خاطر اين که فعلاً در مصر قاريان خوش خوان کم شده‌اند و در چند سال اخير، قارياني از مصر دعوت شده اند که سطح قرائتشان از قاريان درجه سه ما هم پايين‌تر بوده است در نتيجه در حال حاضر دعوت از آنها مطلوب نيست، چنان که اساتيد به اين مسئله اذعان دارند.
وي افزود: اگر دعوتي مي‌خواهد انجام شود قارياني دعوت شوند که به لحاظ فني تاثيرگذار هستند، هم‌چنين براي آموزش هم به آنها نيازي نداريم، چندي قبل يک قاري مصري ميهمان نشست تخصصي قاريان در ايران بود و همه افراد اذعان کردند که مدرس ايراني خودمان به مراتب بهتر از اين استاد مصري است.
قاري ممتاز قرآن بيان کرد: فعاليت‌هاي قرآني بين نهادها، تقسيم شده به صورتي که برگزاري مسابقات برعهده سازمان اوقاف، ارزيابي قاريان برعهده شوراي عالي قرآن و ارزيابي حفاظ بر عهده سازمان دارالقرآن است، هر کدام از اينها بايد به نحو احسن کارشان را انجام دهند، اما مرکز مديريت فعاليت‌هاي قرآني شوراي توسعه فرهنگ قرآني است که بايد تصميماتي که قابليت اجرايي شدن داشته باشند، بگيرند.